Μια Καλυτερη Ελλαδα - Δευτερο Ετος (Μερος 5)

Μερος 1, 2, 3 και 4.

Συνεχιζω σημερα με τις αλλαγες που πρεπει να γινουν το δευτερο ετος.

1.     ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

Ενα μεγαλο προβλημα σε καθε ελευθερη αγορα ειναι το οτι πολυεθνικες εταιρειες μπορουν να ερθουν και να μονοπωλησουν την εγχωρια αγορα. Αυτο εχει καταστροφικες συνεπειες για τη χωρα γιατι:

•    Τα εσοδα τετοιων εταιρειων μετακινουνται στο εξωτερικο.

•    Πολλες εγχωριες επιχειρησεις κλεινουν επειδη δεν μπορουν να αντιμετωπισουν την οικονομικη δυναμη των πολυεθνικων (αυτο εχει ως αποτελεσμα την μειωση συναγωνισμου αλλα και την αυξηση της ανεργιας).

•    Συνηθως οι πολυεθνικες αυτες εταιρειες αδιαφωρουν για τις περιβαλοντικες, οικολογικες, οικονομικες, πολιτιστικες συνεπειες των δραστηριοτητων τους.

Το μεγαλυτερο προβλημα ομως (οχι μονο με τις πολυεθνικες αλλα ολες τις εταιρειες περιορισμενης ευθυνης) ειναι οτι τα κερδη τους πηγαινουν στους μετοχους τους, ενω οι ζημιες διαγραφονται (η μεταφερονται στον απλα φορολογουμενο, οπως εγινε προσφατα με την οικονομικη κριση). Στην ουσια οι ιδιοκτητες και διευθυντες τετοιων εταιρειων παιρνουν μεγαλα ρισκα επειδη ξερουν οτι σε περιπτωση επιτυχιας τα κερδη θα ειναι τεραστια, ενω σε περιπτωση αποτυχιας μια απλη πτωχευση δεν θα τους επιρεασει (επειδη ο προσωπικος τους πλουτος ειναι διασφαλισμενος και θα χασουν μονο το ποσο της αρχικης τους επενδυσης).

Λυση σε ενα τετοιο προβλημα εχει προταθει απο πολλους και διασημους οικονομολογους, αλλα καμμια κυβερνηση μεχρι τωρα δεν ειχε το θαρρος να αλλαξει τα πραγματα.

Προσωπικα πιστευω οτι οι αλλαγες στην συνθεση και λειτουργεια τετοιων εταιρειων θα βοηθησει οχι μονο τη σωστη λειτουργεια της αγορας αλλα και την σωστη λειτουργεια των ιδιων των εταιρειων αυτων.

Η λυση ειναι πολυ απλη. Καθε ιδιοκτητης η μετοχος που εχει πανω απο το 5% του μετοχικου κεφαλαιου μιας εταιρειας παυει να εχει περιορισμενη ευθυνη σε τυχων ζημιες της εταιρειας. Αυτο, με απλα παραδειγματα, σημαινει οτι:

•    Σε περιπτωση πτωχευσης της εταιρειας, οι ιδιοκτητες/μετοχοι που εχουν πανω απο το 5% του μετοχικου κεφαλαιου ο καθενας, θα πρεπει να αποζημιωσει τους οποιους δανειστες, κλπ απο τη δικη του, προσωπικη περιουσια. Αν αυτο ειχε γινει στην περιπτωση της προσφατης οικονομικης κρισης, πολλοι τραπεζιτες, χρηματιστες, τραπεζες κλπ θα ειχαν την υποχρεωση να καλυψουν το μεγαλυτερο ποσο των χρηματων που χαθηκαν, ενω τωρα ολοι αυτοι ειναι δισσεκατομυρια πλουσιοτεροι.

•    Πολλες πολυεθνικες θα προτιμουσαν να μην εισχωρησουν σε μια τοσο μικρη αγορα οπως της Ελλαδας, η να αγορασουν ελληνικες ιδιωτικες και δημοσιες εταιρειες. Πχ μια ξενη εταιρεια πετρελαιου που θα εκανε ενα παραρτημα στην Ελλαδα για την εκμεταλευση των ελληνικων πετρελαιων, με τη σημερινη νομοθεσια σε περιπτωση περιβαλοντολογικης ζημιας θα μπορουσε να κυριξει το ελληνικο παραρτημα σε πτωχευση, λεγοντας οτι δεν μπορει να καλυψει το ποσο ζημιας, και αφηνοντας τον ελληνα φορολογουμενο να πληρωσει τα σπασμενα. Με το νεο νομο, που θα υποχρεωνε καθε ξενη εταιρεια στην οποια ανηκει μια ελληνικη (η ενα ξενο παραρτημα) να καλυπτει οποιαδηποτε ευθυνη της εγχωριας εταιρειας, η ξενη εταιρεια θα φροντιζε να λειτουργει σωστα, σε περιπτωση ζημιας ο ελληνας φορολουμενος δεν θα πληρωνε τα σπασμενα αλλα και πολυεθνικες που εχουν σκοπο μονο την κερδοφορια δεν θα ενδιαφερονταν να ερθουν στην Ελλαδα.

•    Οι μετοχοι καθε εταιρειας θα εχουν τους διεθυντες της υπο συνεχη ελεγχο ωστε να μην παιρνουν μεγαλα ρισκα που θα μπορουν να τους δημιουργησουν μελλοντικο προβλημα.
Με αυτην την πολυ απλη τροπολογια του νομου περι συστασης εταιρειας, καθε εταιρεια θα ηταν πιο προσεκτικη στην λειτουργεια της και πανω απο ολα δεν θα επαιρνε παραλογα ρισκα επειδη θα ηξερε οτι σε περιπτωση ζημιας θα καλεστει να τα πληρωσει, η μια θυγατρικη της, η οι μετοχοι της.

2.    ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

Η Ελλαδα εχει πλουσια κοιτασματα φυσικων πορων τα οποια μπορει να εκμεταλευθει η ιδια (χωρις να τα ξεπουλησει η να τα ιδιωτικοποιησει):

•    Στη Βορειο Ελλαδα υπαρχουν κοιτασματα Λανθανιου, Νεοδυμιου, Γαδολινιου και Τερβιου, αξιας περιπου 125 εκ δολαριων. Προκειται για στρατηγικης σημασιας μεταλλα, οι σπανιες γαιες, οπως λεγονται, τα οποια διαδραματιζουν καθοριστικο ρολο στους περισσοτερους τομεις της υψηλης τεχνολογιας.

•    Στη Μακεδονια και Θρακη υπαρχουν κοιτασματα νικελιου, ψευδαργυρου, μολυβδου, χαλκου, χρυσου και αργυρου, αξιας περιπου 20 δις ευρω.

•    Το πετρελαιο στη Θασο μπορει να καλυψει το 10% της εγχωριας ζητησης.

•    Στο νομο Ηλειας υπαρχουν κοιτασματα πετρελαιου που μπορουν να φτασουν τα 40-50 εκ βαρελια. Μονο απο τις μεχρι τωρα ερευνες ξενων εταιριων στην Ελλαδα (δηλαδη χωρις να εχει γινει ερευνα σε ολη την Ελλαδα) οι εκτιμησεις για τον πλουτο πετρελαιου στη χωρα ειναι στα περιπου 2 δις βαρελια!

Με λιγα λογια, η χωρα μας θα μπορουσε να ελλατωσει κατα πολυ τις εισαγωγες πρωτων υλων και αρα να μειωσει το ελλειμα της (εξαγωγες – εισαγωγες) εαν εκμεταλευτει σωστα τις πηγες αυτες.

Επειδη ομως δεν μπορει αμεσα να τις εκμεταλευτει (λογο κοστους, τεχνολογιας, κλπ) η εκμεταλευση θα πρεπει να γινει ως εξης:

•    Να γινουν διεθνεις διαγωνισμοι για την αναλυψη εργων, εξοριξης και εκμεταλευσης των πηγων αυτων.

•    Το κρατος θα παραχωρησει δωρεαν στους νικητες των διαγωνισμων την εκταση που χρειαζεται για τη δημιουργεια κτιριων/εργοστασιων/εξοριξης. Αυτο δεν σημαινει οτι η ιδιοκτησια της γης αυτης θα παραχωρηθει.

•    Θα δημιουργηθουν δημοσιες εταιρειες για την αξιοποιηση καθε πηγης.

•    Οι νικητριες εταιρειες θα αναλαβουν με αποκλειστικα δικα τους εξοδα την εκμεταλευση των πορων αυτων. Δηλαδη, το κρατος δε θα πληρωσει τιποτα για τη δημιουργεια κτιριων, ορυχειων, εργοστασιων, μελετων, μεσων μεταφορας και μετακινησης, διαφημισης, ερευνας, πωλησης, κλπ.

•    Οι εταιρειες αυτες θα πρεπει επισης να συμφωνισουν (βαση του νομου που εξηγησα πριν) οτι θα καλυψουν παση φυσης ζημια που θα γινει/κανουν.

•    Επισης, οι εταιρειες αυτες θα πρεπει να μεταφερουν και να διδαξουν την τεχνολογια που χρειαζεται για την ολη διαδικασια εξοριξης κλπ στους Ελληνες εργαζομενους τους (που με νομο θα πρεπει να ειναι τουλαχιστον το 40% του συνολικου αριθμου εργαζομενων). Το διευθυντικο συμβουλιο της καθε εταιρειας στην Ελλαδα θα πρεπει να αποτελειται κατα 50% τουλαχιστον απο Ελληνες.

Η συγκεκριμενες συμφωνιες ισως σας φανουν απιστευτο να γινουν. Θα σας δωσω μονο ενα παραδειγμα. Η Μαλαισια οταν ανακαλυψε οτι ειχε τεραστια κοιτασματα πετρελαιου αλλα μηδεν γνωση στο θεμα, εκλεισε συμφωνιες με τα παραπανω μετρα με γνωστες εταιρειες του εξωτερικου. Μαλιστα την εκμεταλευση την ειχε κρατικη εταιρεια που δημιουργηθηκε για αυτο το σκοπο. Σημερα, η κρατικη αυτη εταιρεια οχι μονο ειναι μια απο της μεγαλυτερες (η γνωστη Πετρονας), αλλα εκμεταλευετε τα δικα της κοιτασματα πλεον και προσφερει εκπαιδευση σε χωρες του Τριτου Κοσμου.

•    Οι δημοσιες εταιρειες, μεσω συμφωνιας, θα λαμβανουν 70% των κερδων απο την αξιοποιηση των πρωτων υλων. Το ποσοστο αυτο δεν θα μπορει να μειωθει, ενω αντιθετα κατοπιν συμφωνιας το κρατος θα μπορει (στο μελλον) να εξαγοραζει τα δικαιωματα συγκεκριμενης εταιρειας ωστε ειτε να λαμβανει μεγαλυτερο ποσοστο ειτε να αναλαβει εξ ολοκληρου την εκμεταλευση.

3.    ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ:

Αλλαγες θα γινουν και στα εργασιακα θεματα, ωστε να αντιμετωπιστουν τα δικαιωματα και των εργατων αλλα και των εργοδοτων.

Μερικα απο τα χαρακτηριστικα του εργασιακου νομου θα πρεπει να ειναι:

•    Οι συμβασεις δεν θα ειναι απαραιτητο να εχουν συγκεκριμενη ημερομηνια ληξης. Με λιγα λογια, ενας συμβασιουχος θα μπορει να παραμεινει στην ιδια εργασια μεχρι να συνταξιοδοτηθει, εφοσον τηρει τους ορους εργασιας και εφοσον ο εργοδοτης θελει να τον κρατησει.

•    Οι κανονες εργασιας, οι υποχρεωσεις και τα δικαιωματα του εργοδοτη και του εργαζομενου, η περιγραφη της εργασιας του συγκεκριμενου εργαζομενου, η μισθωση, τα επιδοματα διακοπων αλλα και αλλα επιδοματα, οι ωρες εργασιας, οι ημερομηνιες στις οποιες θα γινει καθε χρονο η αξιολογηση του εργαζομενου για να συμφωνηθει τυχον αυξηση μισθου, ο τροπος και η μεθοδος αυτης της αξιολογησης, οι κανονισμοι κατα τους οποιους ο εργοδοτης θα μπορει να απολυσει τον εργαζομενο και αλλα τετοια στοιχεια θα πρεπει να αναφερονται αναλυτικα στη συμβαση, η οποια πρεπει να φερει την υπογραφη του εργαζομενου και εργοδοτη.

•    Ο κάθε εργοδότης (μαζί και το κράτος στις δημοσιες υπηρεσίες) θα πρέπει να ακολουθεί αυστηρούς κανόνες, πριν απολύσει έναν υπάλληλο. Τέρμα οι απολύσεις χωρίς δικαιολογία, γιατί «έτσι θέλω». Ο εργοδότης θα πρέπει πρώτα να δώσει μια προφορική παρατήρηση στον υπάλληλο, εξηγώντας τους λόγους που τη δίνει. Αν ο υπάλληλος συνεχίσει να κάνει κάτι κακό, τότε ο εργοδότης θα πρέπει να δώσει μια γραπτή παρατήρηση. Αν συνεχίσει, τότε πρέπει να δοθεί μια τελική γραπτή παρατήρηση. Αν ο υπάλληλος δε συμμορφωθεί με αυτές τις παρατηρήσεις, τότε ο εργοδότης θα μπορεί να τον απολύσει.

Απωληση συμβασιουχου (εξαιρουμενης αυτης λογω ποινικου αδικηματος, παρανομιας, κλπ) θα μπορει να γινεται πριν το τελος συμβασης αλλα ως εξης:

•    Για εργαζομενο με λιγοτερο απο ενα χρονο εργασιας, θα πρεπει να δωθει γραπτη ειδοποιηση τουλαχιστον 3 μηνες πριν την ημερομηνια απωλησης. Η αποζημιωση θα πρεπει να ειναι ισοδυναμη με 1 μηνα ακαθαριστου μισθου (χωρις παρακρατηση φορων), συν την περιοδο διακοπων που δεν εχουν παρθει ακομα. Εαν ο εργοδοτης δεν θελει τον εργαζομενο να εργαστει για τους 3 μηνες της ειδοποιησης, ο μισθος των 3 μηνων θα πρεπει να πληρωθει κανονικα στον εργαζομενο.

•    Για εργαζομενο με χρονο εργασιας απο 1 χρονο μεχρι 10, θα πρεπει να δωθει γραπτη ειδοποιηση τουλαχιστον 4 μηνες πριν την ημερομηνια απωλησης. Η αποζημιωση θα πρεπει να ειναι ισοδυναμη με 2 μηνες ακαθαριστου μισθου για καθε ετος εργασιας (χωρις παρακρατηση φορων), συν την περιοδο διακοπων που δεν εχουν παρθει ακομα. Εαν ο εργοδοτης δεν θελει τον εργαζομενο να εργαστει για τους 4 μηνες της ειδοποιησης, ο μισθος των 4 μηνων θα πρεπει να πληρωθει κανονικα στον εργαζομενο.

•    Για εργαζομενο με χρονο εργασιας απο 10 χρονια και πανω, θα πρεπει να δωθει γραπτη ειδοποιηση τουλαχιστον 6 μηνες πριν την ημερομηνια απωλησης. Η αποζημιωση θα πρεπει να ειναι ισοδυναμη με 2 μηνες ακαθαριστου μισθου για καθε ετος εργασιας (χωρις παρακρατηση φορων), συν την περιοδο διακοπων που δεν εχουν παρθει ακομα. Εαν ο εργοδοτης δεν θελει τον εργαζομενο να εργαστει για τους 6 μηνες της ειδοποιησης, ο μισθος των 6 μηνων θα πρεπει να πληρωθει κανονικα στον εργαζομενο.

Για απωληση 10 εργαζομενων και πανω, ο εργοδοτης θα πρεπει πρωτα να εχει λαβει τα εξεις μετρα πριν να προχωρησει σε τετοια απωληση

•    Το διοικητικο συμβουλιο της εταιρειας και τα διευθυντικα στελεχη θα πρεπει να εχουν αποδεχθει μειωση των αποδοχων τους που να ισοδυναμει συνολικα με τις συνολικες αποδοχες των εργαζομενων προς απωληση.

•    Εαν μετα απο 1 χρονο η εταιρεια κρινει οτι πρεπει να προχωρησει σε αυτες τις απωλησεις, τοτε μπορει να το κανει αλλα με τις διαδικασιες που ειπα παραπανω.

•    Στο 1 ετος που τα διευθυντικα στελεχη εχουν μειωση αποδοχων, απαγορευεται να λαβουν τυχον bonus η μετοχες της εταιρειας (ως μορφη μισθωσης).

•    Κατα τη διαρκεια διαδικασιας απωλησης, αλλα και για τα επομενα 3 ετη τα στελεχη αυτα θα ειναι υπο τον περιορισμο του σημειου (3) παραπανω. Επισης, ο μισθος τους για την συγκεκριμενη περιοδο δε μπορει να αυξηθει πανω απο το ετησιο ποσοστο πληθωρισμου.

•    Μερικες εταιρειες ισως απωλησουν αρχικα λιγοτερο απο 10 εργαζομενους και αργοτερα απωλησουν και αλλους, για να γλυτωσουν τα σημεια 1-4 παραπανω. Στην περιπτωση αυτη αυστηρα προστιμα θα επιβληθουν που στο συνολο τους θα ειναι παραπανω απο το κοστος απωλησης αλλα και τις μειωσεις αποδοχων στους διευθηντες μαζι.

Όσον αφορά τις υπερωρίες, το συμβόλαιο κάθε εργαζόμενου θα πρέπει να καθορίζει το βασικό αριθμό εργάσιμων ωρών που ο εργαζόμενος θα πρέπει να κάνει (πάντα μέσα στα πλαίσια του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το μέσο όρο συνολικών ωρών εργασίας). Εάν ο εργαζόμενος χρειαστεί να δουλέψει πάνω από τον προκαθορισμένο αριθμό ωρών (νομίζω αυτός είναι 38 ώρες την εβδομάδα στην Ελλάδα) , oι παραπάνω ώρες πρέπει να καταγραφούν και να αμειφθούν είτε υπό μορφήν παραπάνω μισθού είτε με έξτρα δικαίωμα διακοπών (π.χ. σε κάθε 8 ώρες υπερωρίας, δικαίωμα 1 έξτρα μέρας διακοπών).

Επισης, στις δημοσιες υπηρεσιες και καθε φυσης δημοσια επιχειρηση ο ανωτατος μισθος δεν θα πρεπει να ξεπερναει 3 φορες τον κατωτερο μισθο για την ιδια εταιρεια.

Αυτα προς το παρων για το σημερινο κειμενο. Υπαρχουν ομως ακομα πολλα μετρα που πρεπει να παρθουν το δευτερο ετος. Ενα απο αυτα, για το οποιο θα μιλησω στο επομενο κειμενο, ειναι μια ριζικη αλλαγη του φορολογικου συστηματος.