Η Οικονομική Βοήθεια Στην Ελλάδα - Μια Τρύπα Στο Νερό

Πριν καλά καλά γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες της συμφωνίας της Ευρωζώνης για τη νέα οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα, αρχίσαμε να ακούμε περί ‘Σωτηρίας’ ή περί ΄Ξεπουλήματος’. Ο Πρωθυπουργός ήταν ‘υπερήφανος’ που επιτεύχθηκε μια τέτοια συμφωνία, που ‘τάχα’  η Ελλάδα  έσωσε το ευρώ, κλπ κλπ. 

Το θέμα βέβαια είναι τί από όλα αυτά είναι αλήθεια και τί δεν είναι. Το βασικό ερώτημα έιναι το αν η χώρα μας όντως σώθηκε, ή μας περιμένουν 40 χρόνια ‘σκλαβιάς και φυλακής’.

ΤΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τη δημοσιευμένη συμφωνία στα Αγγλικά μπορείτε να την διαβάσετε εδώ. Τα βασικά της σημεία είναι:

1.    Mέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και του ΔΝΤ η Ελλάδα θα λάβει περίπου €109 δις. Η περίοδος αποπληρωμής από τα 7,5 έτη που ήταν στο ισχύον σήμερα δάνειο, αυξάνεται σε τουλάχιστον 15 έτη και σε 30 έτη κατ’ ανώτατο όριο με περίοδο χάριτος 10 ετών. Το κυμαινόμενο επιτόκιο καθορίζεται επί του παρόντος σε 3,5%. ΠΡΟΣΕΞΤΕ ότι το επιτόκιο δεν είναι σταθερό στα 3,5% αλλά θα είναι κυμαινόμενο.

2.    Ο ιδιωτικός τομέας έχει δείξει επιθυμία να λάβει συμετοχή στη νέα στήριξη της Ελλάδας μέσω του Διεθνές Χρηματοπιστωτικού  Ινστιτούτου (IIF).  Το σημείο 5 της συμφωνίας λέει ότι η αρχική συμμετοχή θα είναι περίπου €37 δις καθαρά (θα εξηγήσω παρακάτω τι σημαίνει αυτό) για την περίοδο 2011-2014, η οποία θα φτάσει συνολικά τα €106 δις καθαρά (περίπου €135 δις συνολικά) για τη συνολική περίοδο 2011-2019. Η συμμετοχή αυτή δεν θα είναι με τη μορφή νέων δανείων, αλλά με την ανταλλαγή των υπαρχώντων δανείων με νέα.

Ουσιαστικά, ο ιδιωτικός τομέας (τράπεζες, επενδυτές, κλπ) που έχει αυτή τη στιγμή ελληνικά ομόλογα θα έχει 4 επιλογές (όπως αναφέρονται στην επίσημη αναφορά του IIF εδώ) :

A.    Να τα κρατήσει ως είναι, ελπίζωντας ότι η Ελλάδα θα τα πληρώσει όταν έρθει η ώρα της λήξης τους.

B.    Να επεκτήνει τη διάρκειά τους μέχρι 30 χρόνια, ανταλάσσοντάς τα με νέα ομόλογα με επιτόκιο 4,5%. 

C.    Να επεκτήνει τη διάρκειά τους μέχρι 30 χρόνια, να δεχθεί μείωση του δανείου της τάξης του 20% και με επιτόκιο 6,42%. 

D.    Να επεκτήνει τη διάρκειά τους μέχρι 15 χρόνια, να δεχθεί μείωση του δανείου της τάξης του 20% και με επιτόκιο 5,9%. 

ΤΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΙΠΑΝ (ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΜΜΕ, ΚΛΠ)

1.    Μόνο το δάνειο απο το ΕΤΧΣ θα έχει επιτόκιο 3,5% και αυτό θα είναι κυμαινόμενο. Τα νέα ομόλογα που θα λάβει ο ιδιωτικός τομέας θα έχουν επιτόκια μεταξύ 4,5% και 6,42%, ανάλογα με την επιλογή που θα κάνουν.

Τα επιτόκια των ομολόγων αυτών μπορείτε να τα δείτε αναλυτικά στο πληροφοριακό φυλλάδιο του IIF, που μπορείτε να κατεβάσετε εδώ.

2.    Τα €109 δις του ΕΤΧΣ είναι νέο δάνειο, ή περιέχει και τα €45 δις που μένουν ακόμα από το Μνημόνιο 1; Με λίγα λόγια, θα λάβουμε συνολικά €109 δις ή €154 δις; Οι περισσότερες αναφορές κάνουν υπολογισμούς θεωρώντας ότι το συνολικό ποσό θα είναι €154 δις. Αυτό δείχνει και η σελίδα 6 της αναφοράς του Eurogroup (εδώ). Οπότε βασίζω τα συμπεράσματά μου παρακάτω σε αυτό το ποσό. 

3.    Τα νέα ομόλογα προς τον ιδιωτικό τομέα θα έχουν εγγυήσεις το κόστος των οποίων θα πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα. Για να εγγυηθεί τα νέα ομόλογα, η Ελλάδα θα πρέπει να αγοράσει  ‘30-year zero-coupon AAA-rated bonds’, δηλ ομόλογα διάρκειας 30 ετών, μηδενικού επιτοκίου, με αξιολόγηση ΑΑΑ. Αυτά θα αγοραστούν από το ΕΤΧΣ, αλλά το κόστος αγοράς θα πληρωθεί από την Ελλάδα.

Το συγκεκριμένο σημείο είναι στη σελίδα 3 του φυλλαδίου του IIF, το οποίο λέει ‘The zero coupon bonds are purchased using EFSF funds. Greece pays the funding costs to the EFSF’. Το συνολικό κόστος μιας τέτοιας εγγύησης έιναι περίπου €35 δις, για να εγγυηθούν τα €135 δις των ομολόγων του ιδιωτικού τομέα (είναι η διαφορά ΄καθαρού' και συνολικού δανείου από το ΕΤΧΣ που ανέφερα πιό πάνω).

4.    Τα €135 δις του ιδιωτικού τομέα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΔΩΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Είναι, με απλά λόγια, η αξία των ομολόγων που θα ανταλλαγούν με νέα. Εφόσον τα υπάρχοντα ομόλογα έχουν αγοραστεί από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να τα πληρώσει αυτή τη στιγμή, απλά ανταλλάσονται με νέα. 

5.    Η μείωση του χρέους κατά 20% ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ. Η μείωση θα γίνει μόνο στις επιλογές (C) και (D) του ιδιωτικού τομέα που εξήγησα παραπάνω. Μάλιστα, κατά το φυλλάδιο του IIF, αναμένεται τις 2 αυτές επιλογές να τις διαλέξει το 50% του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει ότι από τα €135 δις μόνο το 50% θα μειωθεί κατά 20%. Με απλά λόγια, η συνολική μείωση του χρέους από την ανταλλαγή ομολόγων θα είναι μόνο €13,5 δις!!

6.    Ενώ τα πρώτα 10 χρόνια των νέων ομολόγων θα έχουν σχετικά χαμηλό επιτόκιο, από το 10ο έτος και πάνω τα επιτόκια θα κυμαίνονται μεταξύ 5% και 6,8% (όπως δείχνει το φυλλάδιο του IIF).

7.    Στην ουσία, ο ιδιωτικός τομέας δέχεται ανταλλαγή των τωρινών ομολόγων (τα οποία αν τα πουλήσει τώρα στην αγορά θα αξίζουν λιγώτερο από το 80% της αξίας τους) με νέα, τα οποία ναι μεν θα έχουν μειωμένη αξία κατά 20%, αλλά θα έχουν μεγάλη διάρκεια, καλά επιτόκια και θα ΕΓΓΥΟΥΝΤΑΙ την εξόφληση τους. Στην ουσία ανταλλάζουμε χρέος το οποίο μπορούσαμε να μην πληρώσουμε με μια στάση πληρωμών, με χρέος που είναι εγγυημένο (με δικά μας λεφτά).

ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΝΕ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΑΥΤΑ

1.    €38,3 δις στο να καλυφθεί το δημόσιο έλλειμα για την περίοδο 2012-14.

2.    €20 δις στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

3.    €20 δις στην επαναγορά ελληνικών ομολόγων κατευθείαν από τις αγορές.

4.    €35 δις για τις εγγυήσεις των νέων ομολόγων.

5.    €32 δις στην εξόφληση ελληνικών ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2014. Η συνολική αξία των ομολόγων είναι περίπου €86 δις, αλλά περίπου €54 δις θα ανταλλαγούν με νέα ομόλογα, αφήνωντας ομόλογα αξίας €32 δις που πρέπει να εξοφληθούν.

Σύνολο €145,3 δις, από τα €154 δις που θα λάβουμε από το ΕΤΧΣ και το ΔΝΤ.

ΤΙ ΧΡΕΗ ΓΛΙΤΩΣΑΜΕ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ;

•    €13,5 δις από την ανταλλαγή ομολόγων.

•    €12,6 δις από αγορά ομολόγων από τις αγορές. Το ποσό αυτό υπολογίζεται από την ΕΕ, θεωρώντας ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να αγοράσει πίσω ομόλογά της κατευθείαν από τις αγορές, ξοδεύοντας €20 δις για να αγοράσει ομόλογα συνολικής αξίας €32,6 δις. Αναλυτές αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο προδιαθέτει ότι τα ομόλογα θα πουλιούνται προς 61 σεντς στο δολλάριο, τιμή που όχι μόνο φαίνεται πολύ φτηνή ήδη, αλλά που μάλλον δεν θα ισχύει όταν οι αγορές πάρουν χαμπάρι ότι υπάρχει αγοραστής που αγοράζει τα ομόλογα (δηλ η τιμή τους θα ανέβει). 

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αν κρίνουμε ότι το ΔΝΤ υπολογίζει ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το 2020 θα είναι 130% του ΑΕΠ  (η συγκεκριμένη αναφορά εδώ) και ότι το ΑΕΠ για το 2020 υπολογίζεται στα €300 δις, αυτο σημαίνει ότι το δημόσιο χρέος για το 2020 υπολογίζεται στα €390 δις.

Αν αφαιρέσουμε τα €26,1 δις πιο πάνω, η Ελλάδα το 2020 θα έχει δημόσιο χρέος €363,9 δις. Δηλ, όλες αυτές οι θυσίες για τα επόμενα 30 χρόνια (η διάρκεια των νέων ομολόγων) για μία 7% μείωση του χρέους ως προς το ΑΕΠ!!!!!

Και μην ξεχνάτε ότι το 2020 θα πρέπει να βούμε τα λεφτά για την μελλοντική εξόφληση του χρέους αυτού. Μην ξεχνάτε ότι θα έχουμε ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία για να βρούμε €50 δις προς αυτή την εξόφληση. Μην ξεχνάτε ότι η προβλέψεις του ΔΝΤ βασίζονται στην υπόθεση ότι από το 2012 το ΑΕΠ της Ελλάδας θα παρουσιάζει αύξηση (πράγμα σχεδόν αδύνατο, λόγω των αυστηρών μέτρων του Μνημονίου 2).

Δηλαδή τα παραπάνω είναι το θετικό σενάριο, και όχι το ‘worst case scenario’. Με απλά λόγια, όταν η συμφωνία ‘σωτηρίας΄ αποφασίζεται από τους δανειστές μόνο και όχι από τους δανειολήπτες, το αποτέλεσμα για τον δανειολήπτη είναι άσχημο.

Κάναμε, απλά, μια τρύπα στο νερό.